การวิเคราะห์ผลกระทบและการประเมินโครงการเขื่อนแควน้อยบำรุงแดน จ.พิษณุโลก

บทคัดย่อ การศึกษานี้วัตถุประสงค์เพื่อการศึกษามูลค่าผลกระทบทางเศรษฐศาสตร์ภายหลังสร้างการเขื่อนแควน้อยบำรุงแดน ในเขตอำเภอวัดโบสถ์ จังหวัดพิษณุโลก ประกอบด้วย 2 ด้าน คือ ด้านการท่องเที่ยว และด้านผลต่อการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ การศึกษาการวิเคราะห์ผลกระทบและการประเมินโครงการเขื่อนแควน้อยบำรุง แบ่งการศึกษาเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนที่ 1 มูลค่าด้านการท่องเที่ยว เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ โดยออกแบบสอบถามจากกลุ่มตัวอย่างของนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวบริเวณอ่างเก็บน้าของเขื่อนแควน้อยบารุงแดน จำนวน 286 ตัวอย่างโดยสุ่มตัวอย่างแบบเชิงสุ่มอย่างง่าย ทำการวิเคราะห์ด้วยวิธีต้นทุนการเดินทางระดับบุคคลด้วยแบบจาลองฟังก์ชัน Double log ส่วนที่ 2 มูลค่าด้านการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ โดยพิจารณาจากปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ที่ดูดซับได้น้อยลงจากการสูญเสียพื้นที่ป่าไม้ประมาณมูลค่าผลกระทบจากการสูญเสียพื้นที่ป่าไม้เต็งรังและป่าเบญจพรรณจานวน 18,000ไร่ ทาให้ลดพื้นที่กับเก็บก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ส่งผลให้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศสูงขึ้น ผลการวิเคราะห์มูลค่าผลกระทบของเขื่อนแควน้อยบำรุงแดนด้านการท่องเที่ยว และด้านการลดปริมาณการกักเก็บคาร์บอนไดออกไซด์ ทำให้ผลประโยชน์รวมของโครงการมีมูลค่าลดลง ซึ่งส่งผลให้มูลค่าปัจจุบันสุทธิ, อัตราส่วนผลประโยชน์ต่อต้นทุน และอัตราผลตอบแทนภายใน มีค่าที่เปลี่ยนแปลงไป ดังนั้นการจัดทำโครงการที่ส่งผลกระทบต่อสังคมควรมีการประเมินมูลค่าของผลกระทบภายนอก (Externality) ที่เกิดกับสังคมและนำมูลค่าเหล่านี้รวมเข้าไปในการวิเคราะห์ต้นทุนและผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตร์ของโครงการด้วย เพื่อลดความคลาดเคลื่อนของผลประเมินในการประกอบการตัดสินใจเลือกดำเนินโครงการ